Jak nauczyć się pisać poprawnie ortograficznie po francusku? Jest to pytanie, które często przewija się podczas moich zajęć. W końcu postanowiłam napisać o tym artykuł, który w zarysie przedstawi problem związany z pisownią francuską, jak i zaproponuję kilka ćwiczeń, które pozwoliły mi na doskonalenie sztuki pisania.
Pisanie jest umiejętnością, której nabycie (trzeba to przyznać) wymaga czasu. Niestety, nie ma sukcesu bez ćwiczeń.
Na czym polega trudność języka francuskiego?
Trudność nauki poprawnej pisownia w języku francuskim wynika z kilku czynników:
Po pierwsze, język francuski odznacza się niską transparentnością , czyli istnieje niska zależność między głoską , a jej zapisem graficznym. Ku pocieszeniu trzeba wspomnieć, że wśród najpopularniejszych języków świata, język angielski ma bardzo niską, niższą niż język francuski, transparentność. Zobrazujmy to przykładem:
Głoskę [o] można zapisać jako – eau (le bureau), – yau (le noyau), – o (le studio), – ot (l’abricot)
Skoro język angielski ma niższą transparentność niż francuski, nasuwa się pytanie: Dlaczego łatwiej nam nauczyć się języka angielskiego?
Z pewnością wpływ na to ma fakt, iż od najmłodszych lat zewsząd otacza nas język angielski (bajki, gry, filmy, etc.) – tego nie da się ukryć. Jest to pierwszy język obcy , z którym zazwyczaj stykamy się w szkole. Ale sam kontakt nie gwarantuje nam sukcesu.
Zatem w czym problem? Dlaczego język francuski przysparza tyle problemów?
I tu dochodzimy do „po drugie”. Język francuski ma swoją fleksję – czyli końcówki 🙂 Czasowniki podlegają odmianie w osobach, czasach i trybach, rzeczowniki i przymiotniki w zależności od rodzaju również ulegają modyfikacji. Te zmiany podyktowane są ścisłymi regułami gramatycznymi. Zatem zapis graficzny wynika w dużej mierze z reguł gramatycznych. Ich znajomość i umiejętność stosowania warunkują poprawność zapisu. Nie można poprawnie napisać tekstu w czasie przeszłym, jeśli nie zna się zasad tworzenia i użycia czasów passé composé, czy imparfait, nie zna się zasad uzgadniania participe passé. Nie można poprawnie utworzyć czasu imparfait, jeśli nie zna się form odmiany czasowników w 1 osobie liczby mnogiej w czasie teraźniejszym etc.
Po trzecie, w języku francuskim mamy słowa, które nazywa się homonimami. Są to słowa, które brzmią tak samo, ale ich zapis graficzny oraz znaczenie są różne , np. la mère [mE:R]- matka , la mer [mE:R] – morze, le maire [mE:R] mer miasta
Poprawnie zapisane słowo zależy zatem od zrozumienia kontekstu, w jakim zdanie wypowiadamy.
Jak zatem uczyć się poprawnego zapisu?
Jeśli chodzi o słowa, których zapis nie wynika z zasad gramatycznych, a jedynie z ich ortografii, to naszym zadaniem jest opanowanie FORMY ZAPISU danego słowa. Nauka pisania polega zatem na zapamiętaniu i utrwaleniu tego zapisu. I tu przyjdą nam z pomocą różne techniki i strategie wzrokowego zapamiętywania, czy mnemotechniki:
- Czytanie pozwala oswoić się z zapisem słowa. Zatem należy czytać, czytać i jeszcze raz czytać!
- Karteczki typu stick-note. Nimi można okleić otaczające nas przedmioty. Pamiętam kiedy uczyłam się nazw kosmetyków i innych przedmiotów znajdujących się w łazience- wszystkie one były podpisane. Pozwala to na codzienny kontakt ze słowem. Jeśli masz jakieś słówko, którego pisownię trudno zapamiętać, to warto zapisać na karteczce i powiesić nad biurkiem, na lodówce- w miejscu, w którym często bywasz, aby opatrzeć się ze słowem. Jest to podświadoma nauka:)
- Może zabrzmi to dziwnie, ale pamięć mamy również w rękach, dłoniach. Im częściej zapiszemy dany wyraz, tym łatwiej będzie nam wytworzyć nawyk poprawnego zapisu. U mnie zadziałało ćwiczenie (monotonne, ale skuteczne) pisania danego słowa. Jednocześnie poprawnie go wymawiałam, co wytworzyło w mojej pamięci koordynację ruchowo- artykulacyjną. W ten sposób wykształciło się we mnie mechaniczne prowadzenie ręki podczas pisania i wymowy tego słowa. Zatem sprawdzają się tu ćwiczenia pisania po śladzie, przepisywania słów, notowania na fiszkach etc
- Warto połączyć naukę z zabawą i relaksem. Wszelkiego rodzaju gry tez mogą nam przyjść z pomocą, np. scrable, krzyżówki, uzupełnianie brakujących liter w wyrazie, wykreślanki zwłaszcza przygotowane przez siebie samego przynoszą podwójne utrwalenie.
- Kolorem można zaznaczyć zbitki liter, które czyta się jako jedną głoskę. W ten sposób uczymy się poprzez wymowę, np. b.eau.c.ou.p
- Dyktando. Możemy poprosić kogoś, aby nam przeczytał tekst, albo sami możemy taki tekst nagrać i odsłuchując napisać.
- Pisanie z pamięci. Czytamy zdanie i nie patrząc do tekstu odtwarzamy je, starając się, aby było jak najbardziej poprawne.
- Robienie transkrypcji tekstów. Pamiętam, że nagrywałam na kasetę VHS (video) wiadomości telewizyjne (JT) po francusku i następnie robiłam transkrypcję wybranych fragmentów. Dla poczatkujących to może być nawet odcinek Świnki Peppy , chodzi o to, aby dopasować poziom źródła do naszego poziomy znajomości języka. Dziś dostęp do źródeł materiałów jest nieograniczony. Wystarczy trochę chęci i czasu.
- Warto wiedzieć jak daną głoskę można zapisać (ściągawkę znajdziesz w zakładce DO POBRANIA) wówczas kiedy nie znamy słowa, które słyszymy, możemy pokombinować z jego zapisem i poszukać w słownikach, translatorach czy dane słowo istnieje, jakie ma znaczenie etc. Przy okazji uczymy się słownictwa, np. słyszymy słowo [boku] możemy je zapisać np. tak:
bokou, baukou, beaucou, etc.
istnieje wiele możliwości, ale w końcu natrafimy (albo i nie) na rozwiązanie. Grunt, żeby nie frustrować się z naszych niepowodzeń.
Błędny zapis wynikający z błędów gramatycznych, to kwestia braku znajomości reguł gramatycznych, czy też wyjątków. Zatem nauka poprawnego zapisu idzie w parze z nauką i utrwaleniem zasad gramatycznych. (tu mogę polecić serię książek PROGRESSIF wydawnictwa CLE INTERNATIONAL)
Temu służą ćwiczenia gramatyczne.
Nauka gramatyki również wymaga czasu i cierpliwości. Im szybciej, tym więcej chaosu wkradnie się w naszą naukę i będzie to wiedza nieutrwalona, taka po łebkach….
Kazde słowo, zastosowany czas i tryb wynika z kontekstu, w jakim go używany, więc tak ważne jest zrozumienie sytuacji, w której słyszymy wypowiedź jak i znajomość ….gramatyki i syntaktyki (budowa zdania) aby poprawnie zrozumieć, a następnie zapisać słowo, zdanie.
Warto podkreślić, że wyjątki, a jest ich sporo w języku francuskim, zazwyczaj nie są słowami często używanymi w codziennym języku. Zatem czy warto nimi zaprzątać sobie głowę? Czy warto wkuwać na pamięć wyjątki, których znaczą część nigdy w życiu nie użyjemy? Sami określmy co nam się w życiu przyda.
Tak samo słownictwo, którego się uczymy. Wybierajmy takie słowa, których używamy na co dzień, czy należą do dziedziny, jaką się zajmujemy. Przy nauce języka obcego, kryterium użyteczności i ważności w wyborze treści jest konieczne.
O popełnianiu błędów
Na koniec, chciałabym jeszcze napisać kilka słów na temat błędów.
Pamiętaj- BŁĄD jest naturalnym elementem procesu nauki, bez niego niemożliwy jest progres. Nie można frustrować się, jeśli coś nam nie wychodzi. Nie wyjdzie jeden, drugi raz, a za trzecim się uda! Trzeba zaakceptować fakt, że popełniamy błędy. Nawet Francuzom zdarza się to często. Kiedy poproszono raz Francuza o to, aby zapisał jakieś skomplikowane pojęcie medyczne, którego wcześniej nie słyszał ani nie widział na oczy- odpowiedział, że nie potrafi tego zapisać, musi sięgnąć do słownika, gdyż tego pojęcia nie zna.
Zatem dajmy sobie PRAWO do bycia Błędnymi, skoro nawet Francuzi sobie na to pozwalają.
Ja wciąż się uczę na swoich błędach, a Ty?
